ਫੇਲ ਹੋ ਗਿਆ ਜੀ ਉਹ ਡਰਾਈਵਰ ਡਾਕਟਰੀ ਚੋਂ !
ਮਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਬੜੀ ਵਾਰੀ ਸੁਣਾਇਆ ਕਰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਵੀ ਕਿੰਨੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਮਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਵਾਕਿਆ ਤੱਕਿਆ ਤੇ ਉਹ ਓਹਨਾਂ ਦੇ ਮੰਨ ਵਿੱਚ ਬਹਿ ਗਿਆ!
ਇਹ ਤਾਂ ਸੀ 100 ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਜ਼ਿੱਮਾ ਤੇ ਜੇਕਰ ਹੋਵੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਦਾ ਸਵਾਲ !! ਜਦੋਂ ਵੀ ਮੈਂ ਰੇਲ ਵਿਚ ਸਫਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਜਦੋਂ ਰਾਤੀਂ ਮੈਨੂੰ ਜਾਗ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਮੇਰਾ ਧਿਆਨ ਗੱਡੀ ਦੇ ਡਰਾਈਵਰ ਵੱਲ, ਗਾਰਡ ਵੱਲ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਂਦੈ - ਅੰਨ੍ਹੇ ਵਾਹ ਭਜਦੀ ਗੱਡੀ ਦੀ ਗੜੜ ਗੜੜ ਸੁਣ ਕੇ ਧਿਆਨ ਓਹਨਾ ਲੱਖਾਂ ਟਰੈਕ-ਮੈਨਾਂ ਵੱਲ ਜਾਂਦੈ ਜਿਹੜੇ ਭਾਰੇ ਭਰੇ ਸੰਦ ਚੱਕੀਂ ਰੇਲ ਦੀਆਂ ਪਟੜੀਆਂ ਦਾ ਚੱਪਾ ਚੱਪਾ ਪੈਦਲ ਚੈੱਕ ਕਰਦੇ ਤੇ ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਸਦੇ ਥੱਕਦੇ ਨਹੀਂ। ਹੋਰ ਵੀ ਅਨੇਕਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੇਲ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਭਰੋਸੇ ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਲੰਬੀ-ਤਾਣ ਕੇ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਪਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ - ਕਿਓਂਕਿ ਸਾਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਹੁੰਦੈ ਡਰਾਈਵਰ ਉੱਤੇ ਜਿਹੜਾ ਚੌਕੰਨਾ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਤੇ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦੈ ਤੇ ਹਜ਼ਾਰ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਸ ਦੇ ਜਿੰਮੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ.
ਪਰ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥੀਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਰੀਰਿਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਾ ਜਿੰਮਾ ਕਿਸਦਾ!!
ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗ ਰਿਹੈ ਕਿ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮਹਿਕਮੇ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ, ਮੈਂ ਵੀ 28 ਸਾਲ ਤੋਂ ਇਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਾਂ. ਊਧਮਪੁਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਾਨਯਾਕੁਮਾਰੀ ਤੱਕ ਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਇਕ ਕੌਣੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਵ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕੋਨੇ ਤਕ ਜਿੱਥੇ ਤਕ ਵੀ ਰੇਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਓਥੇ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਸਿਹਤ ਦੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਬਿਲਕੁਲ ਜਿਵੇਂ ਫੌਜੀਆਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ. ਰੇਲਵੇ ਦੇ 650 ਦੇ ਕਰੀਬ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲ ਹਨ - ਇਹ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਹਨ, ਛੋਟੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਤੇ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਰੇਲਵੇ ਕੋਲ 2500 ਦੇ ਕਰੀਬ ਤਾਂ ਪੱਕੇ ਡਾਕਟਰ ਹਨ, ਯੂ ਪੀ ਐੱਸ ਸੀ ਵਲੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਹੋਏ!!
ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਹਰ ਮੁਲਾਜ਼ਿਮ ਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇ ਬੜੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ ਹਨ, ਉਸ ਵਿਚ ਵੀ ਜਿਵੇਂ ਡਰਾਈਵਰ, ਗਾਰਡ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਨੇ, ਜਿੰਨਾ ਉੱਤੇ ਪਬਲਿਕ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਜਿੰਮਾ ਹੁੰਦੈ ਓਹਨਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਤਾਂ ਐੱਡੀ ਬਾਰੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਸੀਨ ਵਾਲੀ ਸੂਈ ਵਿਚੋਂ ਧਾਗਾ ਕੱਢਣਾ ਹੋਵੇ!
ਨੌਕਰੀ ਤੇ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਵਿਚ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਜਾਂਚ, ਸਾਈਕੋਲੋਜੀਕਲ ਟੈਸਟਿੰਗ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਔਖੀ ਘੜੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ.
ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਟੈਸਟਿੰਗ - ਅੱਖ ਦੇ ਪਰਦੇ ਤਕ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦੈ - ਨਜ਼ਰ 6/6 ਹੋਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ -ਜਿਵੇਂ ਅੱਜ ਕਲ ਕਈ ਲੋਕ ਚਸ਼ਮਾ ਹਟਵਾਉਣ ਦਾ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਲੈਂਦੇ ਨੇ, ਉਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ - ਉਹ ਕਲਰ ਬਲਾਈਂਡ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਸ ਨੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ - ਜਿਸ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਓਥੇ ਸਿਗਨਲ ਵਰਗੇ ਪੋਲ ਵੀ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਜਿਸ ਦੇ ਰੰਗ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ.
ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਗੱਡੀ ਦਾ ਡਰਾਈਵਰ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਗਵਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਬ੍ਰੇਅਥ ਅਨੇਲੈਸਰ ਟੈਸਟ (ਉਸ ਦੀ ਹਵਾੜ ਦੀ ਪੜਤਾਲ) ਕਰਵਾਉਣਾ ਪੈਂਦੈ - ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਘੁੱਟ ਲਾਇਆ ਤਾਂ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਰਿਪੋਰਟ ਠੀਕ ਆਉਣ ਤੇ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ - ਅੱਛਾ, ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਸਨੇ ਡਿਊਟੀ ਖਤਮ ਕਰ ਕੇ ਆਉਣਾ ਹੈ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਵੀ ਉਸਦਾ ਇਹ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦੈ ਕਿ ਕਿਤੇ ਉਸ ਨੇ ਡਿਊਟੀ ਦੌਰਾਨ ਤੇ ਘੁੱਟ ਨਹੀਂ ਲਾ ਲਿਆ!!
ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ, ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ ਹੋ ਜਾਂਦੈ ਤਾਂ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਉਸ ਗੱਡੀ ਦੇ ਡਰਾਈਵਰ ਦਾ ਬ੍ਰੇਅਥ ਅਨਲਾਇਸਰ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦੈ - ਸਿਰਫ ਇਸ ਉੱਤੇ ਹੀ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਉਸ ਦੇ ਖੂਨ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਲੈ ਕੇ ਲੈਬ ਵਿਚ ਅਲਕੋਹੋਲ ਦੀ ਘੋਖ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦੈ।
ਡ੍ਰਾਇਵਰਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਓਹਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਰਵਿਸ ਤੱਕ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦੈ - ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ ਹੁੰਦੈ ਤਾਂ ਉਸ ਡਰਾਈਵਰ ਦੀ ਪਿਛਲੀ ਡਾਕਟਰੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ - ਉਹ ਕਿਸ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਦੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਇਹ ਸੱਭ ਤੱਕਿਆ ਜਾਂਦੈ!
ਅੱਛਾ, ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ! ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਲੱਗਣ ਦੇ ਵੇਲੇ ਜਿਹੜੀ ਡਾਕਟਰੀ ਹੋ ਗਈ ਬਸ ਓਹੀਓ ਹੋ ਗਈ - ਇੰਝ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਤੇ ਗੱਡੀ ਦੀ ਸਪੀਡ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਿੱਥੀ ਹੁੰਦੀ ਐ - ਹਰ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਫੇਰ ਹਰ ਸਾਲ, ਫੇਰ ਜਦੋਂ ਉਮਰ 55 ਕੁ ਸਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 6 -6 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਡਾਕਟਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ - ਇਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਟਾਈਮ ਟੇਬਲ ਮਿਥਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦੈ - ਮੈਂਨੂੰ ਪੂਰਾ ਤੇ ਉਹ ਨਹੀਂ ਯਾਦ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਕੋਈ ਢਿੱਲ - ਮਤਲਬ ਬਿਲਕੁਲ - ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ! ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਵੀ ਉਹ ਡਾਕਟਰੀ ਚੱਲੇਗੀ, ਓਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਡਿਊਟੀ ਤੇ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋਵੇਗੇ ਕਿ ਮੈਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਕਿਵੇਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ - ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਰੇਲਵੇ ਵਿਚ ਬਤੌਰ ਮੁੱਖ ਡੈਂਟਲ ਸਰਜਨ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, 1991 ਤੋਂ!
ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਆਈ ਚੇਤੇ - ਜਦੋਂ ਵੀ ਰੇਲ ਦਾ ਡਰਾਈਵਰ ਕੋਈ ਛੁੱਟੀ ਕੱਟ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ , ਜਿਵੇਂ ਮੋਤੀਆ ਵਗੈਰਾ ਦਾ ਕੋਈ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ!
ਵਧਦੀ ਉਮਰੇ ਚਸ਼ਮੇ ਨਾਲ ਵੀ ਡਰਾਈਵਰ ਨੂੰ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ - ਉਸ ਲਈ ਵੀ ਪੂਰੇ ਨਿਯਮ ਹਨ, ਮੈਂ ਕੀਤੇ ਸੁਣਿਆ ਸੀ, ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ, ਕਿ ਇਕ ਸਪੇਅਰ ਚਸ਼ਮਾ ਵੀ ਓਹਨਾਂ ਕੋਲੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦੈ!!
ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਨੋਟਿਸ ਕਰਿਓ, ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਡਰਾਈਵਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਕਸਰ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਵਿਚ ਹੀ ਮਿਲਣਗੇ - ਚੁਸਤ ਦਰੁਸਤ ਤੇ ਪੂਰੇ ਟਿਪ ਟਾਪ. ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਸਿਧੇ ਹੀ ਡਰਾਈਵਰ ਭਰਤੀ ਹੋ ਕੇ ਫਰੰਟੀਅਰ ਮੇਲ ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ - ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕਈਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਬੜੀ ਤਗੜੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ - ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਆਪਣੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਹਨ - ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਕ ਡਰਾਈਵਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿਊਟੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ - ਤੁਸੀਂ ਇੰਝ ਸਮਝ ਲਵੋ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਕੱਚਾ ਡਰਾਈਵਰ ਹੰਢੇ ਹੋਏ ਡਰਾਈਵਰ ਦੀ ਸ਼ਾਗਿਰਦੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ -
ਜਦੋਂ ਇਹ "ਕੱਚਾ" ਡਰਾਈਵਰ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਪੱਕਾ ਹੋ ਜਾਂਦੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਲ ਗੱਡੀ ਤੇ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦੈ, ਫੇਰ ਇਸ ਦਾ ਕੰਮ ਵੇਖ ਕੇ ਓਸ ਨੂੰ ਸਵਾਰੀ ਗੱਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਫੇਰ ਸਹਿਜੇ ਸਹਿਜੇ ਮੇਲ ਤੇ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਗੱਡੀ ਇਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਡਰਾਈਵਰੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਖਿਲਾੜੀ ਹੋ ਜਾਂਦੈ ਤਾਂ ਹੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਰਗੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ....ਉਹ ਗੱਡੀਆਂ ਮਿਲਣੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਬੜੀ ਫ਼ਖਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਐ - ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਰਿਟਾਇਰ ਡਰਾਈਵਰ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲੇ ਤੇ ਬੜੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਦੱਸਦੇ ਨੇ ਕਿ ਉਹ " ਏ" ਗ੍ਰੇਡ ਡਰਾਈਵਰ ਰਹੇ ਹਨ !!
ਅੱਛਾ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਹੋਰ, ਕਦੇ ਤੁਹਾਡੇ ਮੰਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਕਿ ਗੱਡੀ 110 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਸਪੀਡ ਤੇ ਨੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਰਬ ਨਾ ਕਰੇ ਡਰਾਈਵਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਭਾਨਾ ਵਰਤ ਜਾਵੇ, ਫੇਰ ਕੀ !! ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਇਹੋ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਸਹਾਇਕ ਡਰਾਈਵਰ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠਾ ਹੁੰਦੈ ਉਹ ਪੂਰਾ ਡਰਾਈਵਰ ਹੁੰਦੈ ਬਸ ਉਸ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਪਰਮਿਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਪਰ ਅਜੇਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਮਰਜੰਸੀ ਨੂੰ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦੈ!
ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਚੇਤੇ ਆਈ - ਜਿਵੇਂ ਬੰਬਈ ਵਿਚ ਲੋਕਲ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਨੇ, ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਤਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਡਰਾਈਵਰ ਹੁੰਦੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੋਟੋਰਮੈਨ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ - ਓਥੇ ਕਿ ਹੁੰਦੈ !! ਦਰਅਸਲ ਜਿਹੜੇ 10 ਸਾਲ ਮੈਂ ਬੰਬਈ ਰਿਹਾ, ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਵਾਰੀ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਕੈਬਿਨ ਵਿਚ ਜਾਂ ਗਾਰਡ ਦੇ ਕੈਬਿਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੜ ਕੇ ਸਫਰ ਕਰਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ - ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਮੈਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਡ੍ਰਾਇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਇਕ ਲੀਵਰ ਦਬਾਈ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦੈ - ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਉਸ ਤੋਂ ਹੱਥ ਚੱਕ ਦਿੰਦੈ , ਗੱਡੀ ਰੁਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ - ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਰੋਕਣਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਐਮਰਜੰਸੀ ਵਾਪਰੀ ਹੋਵੇ !!
ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ , ਇਕ ਵਾਰ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ਡਰਾਈਵਰ ਜੇਕਰ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਂ ਸ਼ਰੀਰਕ ਡਾਕਟਰੀ ਲੌੜੀਂਦੇ ਪੱਧਰ ਤਕ ਪਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਢੁਕਵੀਂ ਨੌਕਰੀ - ਕਿਸੇ ਦਫਤਰ ਵਿਚ - ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਕਈਂ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅਜੇਹੀ ਤਕਲੀਫ ਹੋ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਹ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਨੌਕਰੀ ਨਾ ਕਰ ਪਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਿਟਾਇਰ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਆਸ਼ਰਤ ਧੀ-ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਪੱਧਰ ਮੁਤਾਬਕ ਰੇਲ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ!!
ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮਹਿਕਮੇ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਾਂਗਾ ਜ਼ਰੂਰ - ਅੱਜ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ - ਜਦੋਂ ਵੀ ਗੱਡੀ ਚ' ਸਫਰ ਕਰੋ, ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖੋ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਡਰਾਈਵਰ ਸੂਈ ਦੀ ਨੋਕ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਣ ਵਰਗੀ ਡਾਕਟਰੀ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ - ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਸਿਫਾਰਿਸ਼, ਕੋਈ ਪੈਸਾ, ਕੋਈ ਰਸੂਖ, ਕੋਈ ਯੂਨੀਅਨ - ਕਿਸੇ ਦੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਲਦੀ, ਪਾਸ ਤੇ ਪਾਸ, ਫੇਲ ਤੇ ਫੇਲ !!
ਟੌਪਿਕ ਬਦਲਿਏ ! - ਇਥੇ ਲਖਨਊ ਵਿਚ ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਐਂਟੀਕ- ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ - ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ - ਮੈਂ ਕਦੇ ਕਦੇ ਓਥੇ ਧੱਕੇ ਖਾਣ ਲਈ ਜਾਂਦਾ ਹਨ, ਕਲ ਗਿਆ ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿੰਗਰ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਓਥੇ ਪਿਆ ਵੇਖਿਆ - ਉਹ ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਸਾਡੇ ਮੋਹੱਲਿਆਂ ਵਿਚ ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਵੇਲੇ ਵੱਜਦੇ ਸੀ - ਉੱਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ - ਜੋਗੀਆਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੱਚ ਦੀਆਂ ਮੁੰਦਰਾਂ- ਨਾਲ ਹੰਸ ਰਾਜ ਹੰਸ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਫੋਟੋ - ਅਫਸੋਸ ਹੋਇਆ ਉਸ ਵੇਲੇ ਫੋਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਘਰੇ ਆ ਕੇ ਉਹ ਫੋਟੋ ਵੀ ਲੱਭ ਗਈ ਤੇ ਉਹ ਬੇਹੱਦ ਸੋਹਣਾ ਗੀਤ ਵੀ - ਜਿੰਨੂੰ ਸੁਣਦੇ ਸੁਣਦੇ ਅਸੀਂ ਕਦੋਂ ਬੁੱਢੇ ਹੋ ਗਏ, ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ - ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਸੁਣਿਓ।
No comments:
Post a Comment