ਸਰਕਾਰੀ ਸਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਬਦਨਾਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਐ !!

ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਦੇ ਬੁੱਲ-ਚਾਰਜਰ ਨਾਲ ਖਿਚਵਾਈ ਫੋਟੋ ਚੇਤੇ ਆ ਗਈ -ਮਈ 2019

"ਸਰਕਾਰੀ ਸਾਂਡ" - ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਲਫ਼ਜ਼ ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਾਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੈ, ਬੜੇ ਹਾਸੇ ਛਿੜ ਜਾਂਦੇ ਨੇ! ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਥੋੜੇ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਤੇ ਸਕੂਟਰ ਉੱਤੇ ਮੇਰੇ ਪਿੱਛੇ ਬੈਠੇ ਬੈਠੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ - ਪਾਪਾ, ਇਹਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਸਾਂਡ ਭਲਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹੀ ਕਿਓਂ ਨੇ! ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਬਹੁਤ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸਮਝਾਉਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ...

ਇਹ ਝੋਟੇ ਦੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਨਾਲ ਫੋਟੋ ਖਿਚਵਾਉਣ ਦਾ ਕ੍ਰੇਜ਼ ਦੇਖ ਕੇ ਵਾਧੂ ਹਾਸਾ ਆਇਆ !!

ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਹ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਫਿਰਦਾ ਸਾਂਡ ਦੇਖਦੇ ਤਾਂ ਹੱਸਦੇ ਨਾ ਥੱਕਦੇ - ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬੁੱਢਾ ਸਾਂਡ ਮਟਕ ਮਟਕ ਕੇ ਤੁਰ ਰਿਹਾ ਦੇਖਦੇ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਹਿਸਾਬ ਦੇਣਾ ਪੈ ਰਿਹੈ !

ਸਾਂਡ ਪਿਛਲੇ ਕੁਛ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿਚ ਨੇ - ਜਗ੍ਹਾ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੱਕ ਕੇ ਪਟਕ ਰਹੇ ਨੇ - ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ! ਜਦੋਂ ਦਾ ਇਹ ਵਾਹਟਸੱਪ ਆਇਆ ਹੈ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਤੋਂ ਕਈਂ ਵੀਡਿਓਜ਼ ਦੇਖੀਆਂ ਜਿਸ ਵਿਚ ਖੁੱਲੇ ਛੱਡੇ ਹੋਏ ਸਾਂਡ (ਅਵਾਰਾ ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ! - ਮੇਰਾ ਵਿਚਾਰੇ ਕਿ ਲੈਂਦੇ ਨੇ!!) ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ, ਇਥੋਂ ਤਕ ਸਕੂਟਰ ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੱਕ ਕੇ ਪਰੇ ਸੁੱਟਦੇ ਦਿਖਦੇ ਨੇ!!

ਸਾਂਡਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਬੜੇ ਰਲੇ ਮਿਲੇ ਖਿਆਲ ਜਿਹੇ ਮਨ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ - ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਗੱਡੇ ਚਲਦੇ ਵੇਖਦੇ ਸੀ - ਜਿਸ ਉੱਤੇ 50-50 ਬੰਦੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਂਡ ਧਿੱਕ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ! ਸਕੂਲੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦਿਆਂ ਦੁਰਗਿਆਣਾ ਮੰਦਿਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਲਾਗੇ ਜਿਥੇ ਗੰਨੇ ਦਾ ਰਸ ਵੀ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਇਕ ਸਾਂਡ ਹੀ ਗੋਲ ਗੋਲ ਘੁੰਮ ਕੇ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ - ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਅਕਸਰ ਪੱਟੀ ਬੱਝੀ ਦਿਖਦੀ!

ਇਹ ਬਚਪਨ ਦੇ ਉਹ ਦਿਨ ਸਨ ਜਦੋਂ ਕੋਹਲੂ ਦੇ ਬੈਲ ਵਰਗੇ ਮੁਹਾਵਰੇ ਵੀ ਚੇਤੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸੀ - ਉਮਰ ਐਂਨੀ ਛੋਟੀ ਕਿ ਸਾਂਡ ਅਤੇ ਬੈਲ (ਬਲਦ) ਵਿਚ ਫਰਕ ਸੋਚਣ ਦੀ ਨਾ ਹੀ ਵਿਹਲ ਸੀ- ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ  ਚਿੱਤ-ਚੇਤਾ !! ਬਸ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਦਿਸ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਬਲਦਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ-ਕਿਸਾਨੀ ਵਿਚ ਹੱਲ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮੀਂ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ!

ਕਦੇ ਕਦੇ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਦੋ ਬਲਦ ਆਪਸ ਵਿਚ ਸਿੰਗ ਅੜਾਈ ਦਿੱਖ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਕਦੇ ਇਸ ਵੱਲ ਕੋਈ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰੀਦਾ! ਇੰਝ ਲਗਦਾ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਇਕ -ਦੋ ਮਿੰਟ ਵਿਚ ਰਾਜੀਨਾਮਾ ਕਰ ਲੈਣਗੇ!!

ਕਲ ਵੀ ਲਖਨਊ ਦੇ ਬੰਗਲਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ - ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਦੋ ਬਲਦਾਂ ਨੇ ਸਿੰਗ ਭਿੜਾਏ ਹੋਏ ਸੀ - ਮੈਂ ਵੀ ਰੁੱਕ ਗਿਆ - ਇਕ ਏ.ਟੀ.ਐੱਮ ਦਾ ਗਾਰਡ ਦੱਸਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਛੁੜਵਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ - ਇਹ ਇੰਝ ਹੀ ਭਿੜੇ ਰਹਿਣਗੇ - ਜਿਹੜਾ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਾਰ ਜਾਵੇਗਾ, ਉਹ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨੱਸ ਜਾਵੇਗਾ ! ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਪਿਛਲੇ 20-25 ਮਿੰਟਾਂ ਤੋਂ ਭਿੜੇ ਹੋਏ ਨੇ!

ਮੈਂ ਵੀ ਇਸ ਦੰਗਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਫੜਣ ਲੱਗ ਪਿਆ - ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਅੱਗੇ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਤਸੁਕਤਾ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ - ਮੈਂ ਵਿਚ ਵਿਚ ਥੋੜਾ ਬੋਰ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ - ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਲੱਗਾ ਰਿਹਾ, ਥੋੜਾ ਥੋੜਾ ਡਰ ਵੀ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਭੱਜਣਗੇ ਤਾਂ ਜੇ ਕਿਤੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਹੀ ਨੱਸ ਆਏ - ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਥੋੜਾ ਆਸਾ ਪਾਸਾ ਵੇਖ ਕੇ ਹੀ ਮੈਂ "ਸ਼ੂਟਿੰਗ"😄ਚ' ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਨੱਸ ਕੇ ਕਿਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਠਿਕਾਣਾ ਵੀ ਤੇ ਹੋਵੇ!!

ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ - ਜੇਕਰ ਵੇਖਦੇ ਵੇਖਦੇ ਬੋਰ ਹੋ ਜਾਵੋ ਤਾਂ ਫਾਸਟ ਫਾਰਵਰ੍ਡ ਕਰ ਕੇ ਦੇਖ ਲਈਓ ! ਵੈਸੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ  ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣੋਗੇ, ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੋਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਗੀਆਂ!

ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ - ਤੁਸੀਂ ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ ਦੇਖੋਗੇ ਕਿ ਕੁਛ ਲੋਕ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਟੁੱਕੜੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਸੁੱਟ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛਡਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਨੇ - ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਪਾਣੀ ਸੁੱਟ ਕੇ ਵੀ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ! ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਭਿੜਨ ਦਾ ਭੂਤ ਹੀ ਬਸ ਸਵਾਰ ਸੀ!!



ਚਿੰਤਾ ਇਹੋ ਸੀ ਕਿਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਚ' ਕੋਈ ਫੱਟੜ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਦਾ ਕੋਈ ਜਾਨ ਮਾਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ! ਲੋ ਜੀ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਘੜੀ ਆ ਪੁੱਜੀ - ਆਪਣੇ ਸਿੰਗਾਂ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਧੂ ਕੇ ਲੈ ਜਾ ਰਹੇ ਸੀ। ..ਇੰਨੇ ਚਿਰ ਨੂੰ ਇਕ ਬੰਦਾ ਜਿਸ ਨੇ ਵੱਡਾ ਸਾਰਾ ਟੁੱਟਾ-ਭੱਜਾ ਜਿਹਾ ਬਾਂਸ ਹੱਥ ਚ' ਫੜ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਕੱਢੀ ਤੇ ਇਹ ਬਾਂਸ ਇਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਮਾਰਿਆ - ਓਸੇ ਵੇਲੇ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਅਲੱਗ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਛੋਟੇ ਨਿਆਣਿਆਂ ਵਾਂਗ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ ਤੇ ਤੁਰ ਗਏ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ!!

ਲੋ ਜੀ ਵੀਡੀਓ ਤੇ ਮੈਂ ਬਣਾ ਲਈ , ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਬੜਾ ਅਜੀਬ ਜਿਹਾ ਲੱਗਾ - ਗੱਲ ਇੰਝ ਹੀ ਕਿ ਜਿੰਨਾ ਨੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਵੱਟੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਸੁੱਟ, ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਸੁੱਟ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਬਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾ ਅੱਗ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇਆਂ ਵਿਚ ਦਰਜ ਤੇ ਹੋ ਗਿਆ - ਮੈਂ ਤੇ ਨਿਰੀ ਤਮਾਸ਼ਬੀਨੀ ਹੀ ਕਰ ਛੱਡੀ, ਹੋਰ ਕੀ !!

ਜਿਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਇਹਨਾਂ ਬਲਦਾਂ ਨੂੰ  ਬਾਂਸ ਦੇ ਡਰ ਨਾਲ ਛੁਡਾਇਆ ਗਿਆ - ਇਹ ਵੀ ਬੜਾ ਜ਼ੁਰੱਤ ਦਾ ਕੰਮ ਸੀ - ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸੂਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਲੋਕ ਦੇਖੇ ਨੇ - ਕਿਵੇਂ 2-3 ਮੁੰਡੇ ਸੂਰ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਸਕੂਟਰ ਤੇ ਲਦ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਨੇ - ਉਹ ਕੁਰਲਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ!! ਸ਼ਾਇਦ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਛੁਡਾਉਣ ਦਾ ਤਜ਼ੁਰਬਾ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗਾ ! ਚਲੋ ਜੀ, ਜੋ ਵੀ ਸੀ, ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਧ-ਸਮੂਏ ਛੁਟ ਗਏ ਤੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ - ਦੋ ਮਿੰਟ ਬਾਦ ਹੀ ਇਕ ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਮੁੜਦਾ ਵੀ ਦਿੱਖ ਗਿਆ - ਬਿਲਕੁਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਝਗੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਜਿਵੇਂ ਕੁਛ ਹੋਇਆ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ !!  ਮੈਂ ਹੁਣ ਲਿਖਦੇ ਲਿਖਦੇ ਧਿਆਨ ਆ ਰਿਹਾ ਹੀ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿ ਪਤਾ ਇਹ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਇਕ ਖੇਡ ਹੀ ਹੋਵੇ - ਅਸੀਂ ਐਵੇਂ ਦੇਖ ਦੇਖ ਕੇ ਹਲਕਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ !! - ਸ਼ਾਇਦ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਹੱਡ-ਗੋਡੇ ਭੱਜਣ-ਸਿੱਕਣ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਾਂ!!

"ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਚਲਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦੈ !!